ငယ္စဥ္က- ဖတ္ခဲ့ဘူးေသာ အေၾကာင္း အရာတစ္ခုကို ယခုအထိ ေခါင္းထဲ ႐ိွေနပါေသးသည္။ ေဆာင္းပါးလား၊ စာအုပ္လားေတာ့ သိပ္မမွတ္ေတာ့…
တစ္ခါက ႐ုင္႐ွင္ ဇတ္လမ္းတစ္ခုကို ႐ိုက္ကူးၾကရာတြင္.. ဇတ္လမ္း၏ အေရး အႀကီးဆံုး ဇတ္၀င္ခန္းတြင္ ေနမင္းႀကီး အေနျဖင့္ အေနာက္ ေဂါယာ ကၽြန္းဆီသို႔ တစ္ဆင့္ခ်င္း တစ္အိအိ .. နစ္ျမဳပ္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည့္ အခန္းသည္ ပရိႆတ္၏ အသည္း ႏွလံုးကို တစ္စိမ့္စိမ့္ ခံစားေစလိုသည့္ အေရးႀကီးေသာ အေနအထားတြင္ ႐ိွသည္ ဆိုပါ၏.။
ကင္မရာမင္း အေနျဖင့္ ညေန.. ေန၀င္သည့္ ဆည္းဆာကို လိုခ်င္သည့္ အေနအထား ရလာေအာင္ ႐ိုက္ကူးရန္ ရက္အေတာ္ၾကာ ႀကိဳးစား ေသာ္လည္း-- ဇတ္လမ္း က လိုအပ္သည့္ အေျခ အေနကို မရ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ေန၀င္သြားသည္က ထိုကဲ့သို႔ တစ္ဆင့္ခ်င္း တစ္အိအိ မဟုတ္ပဲ.. ပိုျမန္ေန၏။ ေရျပင္ မိုးကုတ္စက္၀ို္င္း ႏွင့္ ေမးတင္ၿပီးသည္ ႏွင့္ ေနတစ္စင္း လံုး ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္က ျမန္ဆန္လွ၏။
ထိုအခါ မည္သို႔မွ် ႀကိဳးစား၍ မရေတာ့သည့္ အဆံုးတြင္ ကင္မရာမင္း သည္ ဒါ႐ိုက္တာ အား အျဖစ္မွန္ကို ႐ွင္းျပ ရပါေတာ့သည္။ ဒါ႐ိုက္တာ အေနျဖင့္လည္း.. “ဟုတ္ၿပီ၊ ဒါဆိုယင္ ေန၀င္တာကို မ႐ိုက္ပဲ.. မနက္ ေနထြက္တာကို ႐ိုက္တာေပါ့..ၿပီးမွ ႐ုပ္႐ွင္ ဖလင္က်ယင္ အဲဒါကို ေနာက္ျပန္ ဆြဲျပလိုက္ယင္ အဆင္ေျပတာပဲ” ဟု ဆိုကာ.. ေနထြက္ ေသာ ႐ွဳခင္းကို ႐ိုက္ယူခဲ့ၾကသည္။
သို႔ႏွင့္ ႐ုပ္႐ွင္ကားႀကီး ျပသသည့္ ေန႔သို႔ ေရာက္လာ၏။ ဇတ္လမ္းသည္ လြန္စြာ ေကာင္းသည္ ဆို၏။ ႐ုပ္႐ွင္ ၾကည့္ ပရိႆတ္တို႔သည္.. ေနထြက္ သည္ကို ေနာက္ျပန္ -- ျပန္႐ိုက္ထားေသာ..႐ိုက္ကြင္း ျဖစ္သည့္ ေနမင္းႀကီး အေနျဖင့္ ပင္လယ္ျပင္ သို႔ တစ္ဆင့္ခ်င္း နစ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ သြားေနသည္ကို ႐ွဳစားယင္း ျဖင့္ မိမိတို႔၏ အသည္း ႏွလံုးတို႔ပါ.. တစ္အိအိ..စိမ့္၀င္ခံစား ေနခဲ့ၾကရ၏…
သို႔ေသာ္..
ကေလးငယ္ တစ္ေယာက္၏ ႐ုတ္တစ္ရက္ အလန္႔တစ္ၾကား ေမးလိုက္ေသာ အသံကို အားလံုးၾကားလိုက္ရသည္.. ထိုေမးခြန္း သည္ကား..
“ေမေမ… ၾကည့္ပါဦး.. ငွက္ေတြ ေနာက္ျပန္ ပ်ံေနၾကတယ္” ဟူ၍ ျဖစ္ေတာ့သည္။
ဤအေၾကာင္း ကို ဖတ္မိၿပီးေနာက္- ကၽြန္ေတာ့္ ေခါင္းထဲတြင္-- ေမးခြန္းတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာ၏။ ထိုေမးခြန္းမွာ--
“ဘာျဖစ္လို. ေန၀င္တာက ျမန္သြားရတာလဲ” ဟု ျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ့္တို႔ ေခတ္တုန္းက - ကိုးတန္းေရာက္ ေသာအခါ ႐ူပေဗဒကို စတင္ သင္ၾကား ရ၏.. အလင္းယိုင္ျခင္း အခန္းသို႔ေရာက္ေသာ အခါ ကၽြန္ေတာ္ ထိုစဥ္က မ႐ွင္းခဲ့ေသာ ေမးခြန္း အတြက္ အေျဖရသြား၏။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူသားမ်ားသည္.. မိမိ မ်က္ေစ့ျဖင့္ ျမင္ရလွ်င္ ထိုအရာ၀တၱဳ တည္႐ိွေနသည္ မွာ အမွန္ဟု ယူဆၾက၏.. မ်က္ေစ့ျဖင့္ မျမင္ရလွ်င္ ထိုအရာတို႔ မ႐ိွၾက ဟု သတ္မွတ္ၾက၏။.. “ငါ့ မ်က္ေစ့ နဲ႔ တပ္အပ္ႀကီး ျမင္တာ” ဟုပင္ အပိုင္အႏိုင္ ဆုပ္ကိုင္ ယူဆ တတ္ၾက၏။
သို႔ေသာ္-- အျမင္တို႔သည္ကား- လွည့္စားျခင္းတို႔ပင္ ျဖစ္၏။ ဒါကို Perception ဟု ေခၚ၏။ Color Blind ေခၚ အေရာင္ကန္းသူတို႔သည္ တစ္ျခားသူ ျမင္ေသာ အစိမ္းေရာင္ကို သူ႔အေနျဖင့္ အစိမ္းဟု မျမင္ရ..
တစ္ျခားသူ ျမင္ေသာ အနီေရာင္ကို သူ႔ အေနျဖင့္ အနီေရာင္ ဟု မျမင္ရ..
ေလ့လာ ေတြ႔႐ိွမွဳမ်ားအရ- လူ ၄-ေယာက္လွ်င္ ၁-ေယာက္ႏွဳန္း Color Blind ျဖစ္သည္ ဆို၏။ အမ်ားစု က နားလည္ ထားေသာ Color Blind ဆိုသည္မွာ အနီ၊ အစိမ္း၊ အျပာ ဆိုေသာ Primary Color ကို မျမင္ႏိုင္ေသာ သူမ်ားျဖစ္၍၊- မ်ားစြာေသာ လူတို႔သည္ Secondary Color ေခၚ ဆင့္ပြား အေရာင္မ်ားတြင္ အေရာင္ကန္း မ်ား ျဖစ္ၾကသည္..
မ်က္ေစ့ ႏွင့္ တပ္အပ္ ျမင္သည္မွာ ေသခ်ာပါၿပီလား….
ေစာေစာက အေၾကာင္းကို ျပန္ဆက္ပါ ၾကပါစို႔…
စာဖတ္သူတို႔ အေနျဖင့္ ေအာက္ပါတို႔ကို စဥ္းစားခဲ့ဘူးပါသလား…
…….“ဘာျဖစ္လို. ေန၀င္တာက ျမန္သြားရတာလဲ”…..
…….“ ဘာျဖစ္လို ေနထြက္နဲ. ေန၀င္ အခ်ိန္ေတြ မွာ ေနမင္းႀကီးက ပိုၾကီးေနတာလဲ”…..
…….“ဘာျဖစ္လို. ေန႔သာတဲ့ ေနလည္မွာ ေကာင္းကင္ႀကီးက ျပာေနၿပီး.. ညေန ေန၀င္ခ်ိန္ မွာ ေကာင္းကင္မွာ ပုဇြန္ဆီေရာင္..သမ္းေနရတာလဲ.”…..
ေန၀င္ခ်ိန္ရဲ. သိမွတ္စရာ-
ညေန ေန၀င္ခ်ိန္တြင္ ေနမင္းအေနျဖင့္ ႐ုတ္တစ္ရက္ မိုးကုတ္စက္၀ိုင္း သို႔ ခ်ဥ္းကပ္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားရပံု ျမန္ဆန္ ရျခင္းမွာ- ႐ူပေဗဒ သေဘာအေျခခံ ျဖစ္ေသာ အလင္းယိုင္ျခင္း (refraction) ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ၏။
ေအာက္တြင္ ေဖၚျပထားေသာ ဥပမာ ပံုေလးကို ၾကည့္လိုက္ပါ---
လူတစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ ေရျပင္ အထက္မွ ေန၍၊ ေရထဲတြင္ ႐ိွေနေသာ ငါးတစ္ေကာင္ ကိုၾကည့္ေသာ အခါ- -ငါး အမွန္႐ိွေနေသာ ေနရာကို မျမင္ရပဲ- ထိုသူ အေနျဖင့္ ျမင္ရသည္က- အေပၚဘက္ အတန္ငယ္ ေရာက္ေန၏။
ငါး ၏ ပံုရိပ္ကို ျမင္ႏိုင္ရန္ အတြက္- ငါး၏ ပံုရိပ္သည္ ၾကည့္ေနသူ၏ မ်က္စိ သို႔ေရာက္လာရပါမည္။
ငါးထံမွ လာေသာ အလင္းတန္းပံုရိပ္သည္ - ယိုင္ညႊန္ကိန္း (refractive index) မ်ားေသာ ေနရာ (ေရထဲ) မွ ယိုင္ညႊန္ကိန္း နည္းေသာ (ေရျပင္အထက္သို႔) လာေသာအခါ- မတ္မ်ဥ္းမွ ခြာ၍လာသည္။ ထိုအခါ ယိုင္သြားေသာ အလင္းတန္းသည္ မ်က္လံုးထံသို႔ ေရာက္ေသာ အခါ- ၾကည့္သူ အေနျဖင့္ ျမင္ေနရေသာ ငါး၏ တည္ေနရာသည္ အမွန္တကယ္ ငါး အေနျဖင့္ တည္႐ိွေနေသာ ေနရာ၏ အထက္ဘက္ တြင္ ျဖစ္ေနပါေတာ့သည္။
လိပ္ျပာထံမွ လာေသာ အလင္းတန္း ပံုရိပ္သည္ - ယိုင္ညႊန္ကိန္း နည္းေသာ (ေရျပင္ အထက္) မွ ယိုင္ညႊန္ကိန္း (refractive index) မ်ားေသာ ေနရာ (ေရထဲ) သို႔ လာရ ေသာအခါ - မတ္မ်ဥ္း အနီးသို႔ ခ်ဥ္းကပ္သြားသည္။
ထိုအခါ မတ္မ်ဥ္းဘက္သို႔ ခ်ဥ္းကပ္သြားေသာ အလင္းတန္းသည္ ငါး၏ မ်က္လံုးထံသို႔ ေရာက္ေသာ အခါ- ငါး အေနျဖင့္ လိပ္ျပာကို ျမင္ေတြ႔ရသည္မွာ ပံုတြင္ ေဖၚျပထားသည့္ အတိုင္း ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။
V1 = အလင္း၏ အလ်င္ (၀တၳဳ ႐ိွရာဘက္)-
V2 = အလင္း၏ အလ်င္ (ၾကည့္သူ ႐ိွရာဘက္)-
n1 = ၾကားခံ မီဒီယံ၏ အလင္းယိုင္ညြန္း (၀တၳဳ ႐ိွရာဘက္)-
n2 = ၾကားခံ မီဒီယံ၏ အလင္းယိုင္ညြန္း (ၾကည့္သူ ႐ိွရာဘက္)-
Ө1 = ႐ိုက္ေထာင့္ႏွင့္ မတ္မ်ဥ္း အကြာအေ၀း (၀တၳဳ ႐ိွရာဘက္)-
Ө2 = အလင္းယိုင္ ေထာင့္ႏွင့္ မတ္မ်ဥ္း အကြာအေ၀း (ၾကည့္သူ ႐ိွရာဘက္)-
Sin Ө2= (Sin Ө1/ (n2/n1))
Ө2= Sin-1 (Sin Ө1/ (n2/n1))
ေနလံုးႀကီး ႐ုတ္တစ္ရက္ ငုပ္လွ်ိဳးသြားရျခင္း
အထက္ပါ ေဖာ္ျမဴလာတြင္ အစားထုိးလိုက္ပါက- ႐ိုက္ေထာင့္ ႏွင့္ မတ္မ်ဥ္းအၾကား အကြာအေ၀း Ө1 ႀကီးလာ၍၊ တန္ဘိုး တစ္ခု သို႔ေရာက္ေသာအခါ ယိုင္ေထာင့္ႏွင့္ မတ္မ်ဥ္းအၾကား တန္ဘိုးသည္ Ө2 သည္ ႐ုတ္တစ္ရက္ လွ်င္ျမန္စြာ ပိုႀကီးသြား၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေန၀င္ေသာ အခ်ိန္တြင္ ႐ိုက္ေထာင့္ တန္ဘိုး အတိုင္းအတာ တစ္ခုေရာက္သြားေသာ အခါ ယိုင္ေထာင့္ သည္ ပို၍ ျမန္ဆန္စြာ ၾကီးသြားသျဖင့္ ေနမင္း အေနျဖင့္ ျမန္ဆန္စြာ ငုပ္လွ်ိဳးေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္ဟု ျမင္ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ေနထြက္ေသာ အခ်ိန္တြင္မူ- ႐ိုက္ေထာင့္ တန္ဘိုး သည္ မ်ားရာမွ တစ္ေျဖးေျဖးခ်င္း နည္းလာေသာေၾကာင့္ ထိုေနမင္းကို တစ္ေျဖးေျဖးတက္လာသည့္ အေနျဖင့္သာ ျမင္ၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။1 = ႐ိုက္ေထာင့္ႏွင့္ မတ္မ်ဥ္း အကြာအေ၀း (၀တၳဳ ႐ိွရာဘက္)-အာကာသ ဟင္းလင္းျပင္အတြက္ အလင္း ယိုင္ညႊန္ကိန္းသည္ ၁- ျဖစ္၍၊ ေလထု၏ ယိုင္ညႊန္ကိန္းသည္ ၁.၀၀၂၉ ျဖစ္၏။
ေနမွ လာေသာ အလင္းျဖဴတန္းသည္ အမွန္အားျဖင့္ ခရမ္းေရာင္၊ မဲနယ္ေရာင္၊ အျပာေရာင္၊ အစိမ္းေရာင္၊ အ၀ါေရာင္၊ လိေမၼာ္ေရာင္၊ အနီ ေရာင္ စေသာ ေရာင္ျခည္ ၇-သြယ္ပါေသာ အလင္းတန္းတို႔ ေပါင္းစုထားျခင္းျဖစ္သည္ကို အားလံုးၾကားဘူး ပါလိမ့္မည္။ (မ်က္စိျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ေသာ အေရာင္မ်ား ကိစၥမပါေသးပါ။)
ခရမ္းေရာင္ Violet သည္ ထိုအထဲတြင္ လိွဳင္းအလ်ား အနိမ့္ဆံုးျဖစ္၏။ ၄၀၀ နန္ႏိုမီတာ သာ႐ိွသျဖင့္- ၄င္းသည္ အလင္းယိုင္ရာတြင္ အျခားေသာ အေရာင္မ်ားထက္ပို၍ ယိုင္၏။
အနီေရာင္ သည္ လိွဳင္းအလ်ား အ႐ွည္ဆံုးျဖစ္၍ ၆၅၀ နန္ႏိုမီတာ ႐ိွ၍ အလင္းယိုင္ရာတြင္ အယိုင္ အနည္းဆံုးျဖစ္သည္။ ေဖၚျပထားေသာ ပံုကိုၾကည့္ပါ။ 
ထို႔ေၾကာင့္ အလင္းယိုင္မွဳ အနည္းဆံုးေသာ လိေမၼာ္ေရာင္ အနီေရာင္ တို႔သည္ ေနမင္းၾကီး အေနာက္မိုးကုတ္ စက္၀ိုင္းတို႔ ခ်ဥ္းကပ္သြားခ်ိန္တြင္ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ အေရာင္မ်ား ျဖစ္၏။ ထို႔ေနာက္တြင္ေတာ့ ေနမင္းၾကီးအား မျမင္ေတြ႔ၾကရေတာ့ေခ်။
႐ိုက္ေထာင့္ႏွင့္ မတ္မ်ဥ္းတို႔ အလြန္နီးကပ္ခ်ိန္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ မြန္းတည့္ အခ်ိန္မ်ိဳး ဆိုပါလွ်င္ အလင္းယိုင္မွဳ မ႐ိွသေလာက္ ျဖစ္သျဖင့္ ထိုအရပ္ေဒသတြင္ ႐ိွေနသူတို႔ အေနျဖင့္- အလင္းျဖဴ အေနျဖင့္သာ ျမင္ၾကရသည္။
ဤသည္တို႔မွာ- ေန႔စဥ္ ေန႔တိုင္း ျမင္ေတြ႕ေနၾကရေသာ မိုးေကာင္းကင္ ႀကီး၏ အေျခခံ အေၾကာင္း အခ်က္ မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။
ႏ်ဴမာန္ (မိုးတား)
2 comments:
Dear Sayar Numar,
Coincidently, I am reading the manual of a Telescope that I intend to buy from Singapore and I have been really immense in those travelling through the UNIVERSE. In their brief note they explain about the thing now you are telling to the people who have no such fundamental knowledge of Sky Vision. You have tremendous and great talents of sharing your knowledge with easy to understand presentation technique with attractive graphics and images.
U Ye Myint
Kathmandu
Nepal
Dear Sayar U Ye Myint,
I am just a seeker of knowledge regarding cosmo energy and its influences upon us.
It is my pleasure that my brief article could help the people who loves watching the sky..
Thank you very much for your kind comment.
Numan (MOTAA)
Post a Comment